Anaruwa Dan Namudi

    Citation: BunguÉ—u, U.H. (2022). WaÆ™oÆ™in Amali SububuAhmadu Bello University Press Limited.

    Domin samun cikakken littafi, a tuntuɓi:

    Dr. Haruna Umar BunguÉ—u
    (Sarkin Gobir Na BunguÉ—u)
    Email: harunaumarbungudu@gmail.com
    Phone: 08065429369

    Waƙoƙin Amali  Sububu

    Anaruwa ÆŠan Namudi

    Anaruwa mutumen garin Galadi ne ta cikin Æ™aramar hukumar mulkin Shinkafin jihar Zamfara, a wata unguwar da ake kira ‘yar Æ™ofa. Yana noma daidai gwargwado amma dai maÉ—inkin tela ne, Amali ya waÆ™e shi saboda irin kyautatawar da ken tsakanin su.

     

        G/WaÆ™a : Ya yi halin maza,

    : Ko da rani bai sake ba,

    : Sauka lahiya,

    : Mai batun yaƙi da sabra.

     

    Jagora: Kada ruwa su ci mai hito,

    ‘Y/Amshi: Tun da bami[1] bai iya ba,

     

         Jagora: Ran da bami ya iya, x2

    ‘Y/Amshi: Shi gwani ya hwanshi kainai.x2

     

    Jagora: Anaruwa ÆŠan Namudi,

    ‘Y/Amshi: Mijin Hana Ceci gayya[2].

     

    Jagora: Anaruwa roƙi Allah,

    : Ya bar ma masu son ka,x2

    ‘Y/Amshi: ÆŠiyan maÆ™iyanka su ko,

    : Su hude ciki da barho[3],x2

    : Ya yi halin maza,

    : Ko da rani bai sake ba,

    : Sauka lahiya,

    : Mai batun yaƙi da sabra.

     

     Jagora: Sarki ya yi doka,

    : A bar waƙar manoma,

    : In bamu garza[4] su,

    : Ba aiki sukai ba,

    ‘Y/Amshi: Dan nan am mahwarin,

    : Hatci su katce ma gwarza,

    : Ya yi halin maza,

    : Ko da rani bai sake ba,

    : Sauka lahiya,

    : Mai batun yaƙi da sabra.

     

     Jagora: Ga wasu na hwarin cikin,

    : An dwaɗekke roƙo,

    : Wannan mai hwarin cikin,

    : Komi bai daÉ—a ba,

    : Wasu ma baƙin cikin,

    : Roƙo ba a yi nai,

    ‘Y/Amshi: Wanna mai baÆ™in cikin,

    : Ba baiwa yakai ba.

    : Ya yi halin maza,

    : Ko da rani bai sake ba,

    : Sauka lahiya,

    : Mai batun yaƙi da sabra.

     

    Jagora: Ga sad[5] da ana kiÉ—i,

    : Ba ni kwana ba tagari[6],

    ‘Y/Amshi: Da anka ruhe kiÉ—i,

    : Ko kumallo ban karawa,

     

         Jagora: Garba ga ni tsakag gida,

    ‘Y/Amshi: Ga takaici na ta cin ka.

     

    Jagora: Sada ga ni cikin gida,

     ‘Y/Amshi: Ga takaici[7] na ta cin ka.

     

    Jagora: Labbo ga ni cikin gida,

    ‘Y/Amshi: Ga talaici na ta cin ka.

     

    Jagora: Ga ni ba kuÉ—É—in awo,

    ‘Y/Amshi: Ga ka ba tsabad dakawa.

     

         Jagora: Tun da gero ya É“ace,

    ‘Y/Amshi: Dole sai mu gama da gari[8].

    : Ya yi halin maza,

    : Ko da rani bai sake ba,

    : Sauka lahiya,

    : Mai batun yaƙi da sabra.

     

    Jagora: Mu zo mu ga mai jiƙo,

    ‘Y/Amshi: Alhajin jama’ar Arewa,

     

         Jagora: A kai ni ga mai jiÆ™o[9].

    ‘Y/Amshi: Alhajin jama’ar Arewa.

     

     Jagora: Gari ya hito daz Zamfara,

    : Ya dibi Gobir,

    : Gari ya buga gabas,

    : Ya koma ma yamma,

    : Na yi amaw wata,

    : Ina taɓa yawon ƙasaisai[10],

    : Ina saitin gidaje,

    : Ina ta awon manoma,

    : Yau duk inda nib biya,

    : Gari na riga na.

    ‘Y/Amshi: Gari na riga na.

    : Ya yi halin maza,

    : Ko da rani bai sake ba,

    : Sauka lahiya,

    : Mai batun yaƙi da sabra.x2

     

     Jagora: Kun gani yunwa tana,

    : Sa mutun ya yi zam ne jangwam[11],

    : Yana magana cikin zuciya,

    : Tai ba a sani ba!

    ‘Y/Amshi: Yana magana cikin zuciya,

    : Tai ba a sani ba!

    Jagora: Sai ka ji zuciyatai,

    : Tanai mai ebe-ebe.

    ‘Y/Amshi: Sai ka ji zuciyatai,

    : Tanai mai ebe-ebe,

    : Ya yi halin maza,

    : Ko da rani bai sake ba,

    : Sauka lahiya,

    : Mai batun yaƙi da sabra.

     

    Jagora: Ashe yunwag ga na sa,

    : Mutun ya gaza da mata,

    : Ya sa a yi mai jiƙo,

    : Ba ya ce mata tashi ga shi,

     

    ‘Y/Amshi: Ya sa a yi mai jiÆ™o,

    : Ba ya ce mata tashi ga shi,

    : Ya yi halin maza,

    : Ko da rani bai sake ba,

    : Sauka lahiya,

    : Mai batun yaƙi da sabra.

     

     Jagora: Ka gani yunwag ga,

    : Na iske ÆŠangaye ta shurai,

    ‘Y/Amshi: Ta ce mai tashi zanne,

     

     Jagora: Ashe yunwag ga,

    : Na iske ÆŠangaye ta marai,

    ‘Y/Amshi: Ta ce mai ya hakanga?

    : Ya yi halin maza,

    : Ko da rani bai sake ba,

    : Sauka lahiya,

    : Mai batun yaƙi da sabra.

     

         Jagora: Na ga ÆŠangaye,

    : Da gayan tuwo ya sa ga baki,

    : KuÉ—É—in sabulu,

    : Masu gari anka ba su.

    ‘Y/Amshi: ‘Yan kuÉ—É—in bula,

    : Masu bakhru nar riƙe su,

    : Ya yi halin maza,

    : Ko da rani bai sake ba,

    : Sauka lahiya,

    : Mai batun yaƙi da sabra.

     

         Jagora: Wanga irin bakin,

    : Zamani Allahk kiyaye,

    : Wasu na ta tashi,

    : Suna tahiyas su Gwambe,

    : Mu kau mun tsaya,

    : Nan muna gyaran gidaje,

    : In mun cimma,

    : Gyaran ta ba tashi mukai ba,

    ‘Y/Amshi: In ta É“aci,

    : Ko singa[12] ba ta rigan mu Bima,

    : Ya yi halin maza,

    : Ko da rani bai sake ba,

    : Sauka lahiya,

    : Mai batun yaƙi da sabra.

     

         Jagora: Shekarun ‘yan dandi[13] na,x2

    ‘Y/Amshi: Ba gudun kunya akai ba.x2

     

         Jagora: Yanzu karuwa tai yawa,x2

    ‘Y/Amshi: Ga su nan hab ba iyaka.x2

     

    Jagora: Kuma ƙattan da an nasu,

    ‘Y/Amshi: Ba aiki sukai ba.

     

    Jagora: Masu noma ‘yan kaÉ—an.x2

     ‘Y/Amshi: Masu ci nai ba iyaka,x2

       

     Jagora: Karuwa ke baro uwaye,

    : Ke zaɓi dandi,

     ‘Y/Amshi: Wagga É—iya uwayenki,

    : Na da baƙin cikin ki.

    : Ya yi halin maza,

    : Ko da rani bai sake ba,

    : Sauka lahiya,

    : Mai batun yaƙi da sabra.

     

     Jagora: Tashi baki da gaskiya,x2

      ‘Y/Amshi: Ke baro É—akin mijinki.x2

     

     Jagora: A a duw wata gaskiya,x2

      ‘Y/Amshi: Sai da aure za a yinta.x2

     

     Jagora: Da dub ba a gyara aure ba,x2

     ‘Y/Amshi: Ke ma ba a yin ki.x2

     

    Jagora: Ke an yo ki.

    ‘Y/Amshi: Ko É—a guda baki sami yi ba,

       

    Jagora: In da kwana duniya,

    : Babu kwana lahira,

    ‘Y/Amshi: Ran da kwana nac cika,

    : Ban ga kwana duniya ba.

       

         Jagora  : A sai nono da mai,x2

    ‘Y/Amshi: Inji matam mai bisashe[14].x2

     

     Jagora: Ku sai tsabat tiya[15].x2

      ‘Y/Amshi: Inji maiÉ—akin manomi.x2

     

     Jagora  : Duk ku kawo in saye,

      ‘Y/Amshi: Inji matam mai sulalla[16].x2

    : Ya yi halin maza,

    : Ko da rani bai sake ba,

    : Sauka lahiya,

    : Mai batun yaƙi da sabra.



    [1]  Wanda bai iya yin wani abu ba kamar iyo a cikin ruwan kogi.

    [2]  Mutane da yawa.

    [3]  WuÆ™a mai kaifi É—aya.

    [4]  Kwarzanta su don su himmatu.

    [5]  Lokacin da wani abu yake faruwa.

    [6]  Hatsi kenan da ake yin gari da su.

    [7]  Haushi.

    [8]  Garin kwaki.

    [9]  Wani mutum ne wanda yake yin sana’ar jiÆ™a wa mutane garin kwaki don su ci su biya.

    [10]  Wurare ko garuruwa daban daban.

    [11]  Zama marar dalili a rikice.

    [12]  Sunan wata mota ne mai tafiya da sauri Æ™warai

    [13]  Mutanen da suke barin garuruwansu suna zuwa wasu birane don yawon banza kamar karuwanci ko waninsa..

    [14]  Dabbobin kiyo a gida kamar Shanu ko tumaki ko awaki.

    [15]  Hatsin da ake aunawa da tiya, wato wasu kaÉ—an ba buhu ko buhuhuwa ba.

    [16]  Mai kuÉ—i.

    No comments:

    Post a Comment

    ENGLISH: You are warmly invited to share your comments or ask questions regarding this post or related topics of interest. Your feedback serves as evidence of your appreciation for our hard work and ongoing efforts to sustain this extensive and informative blog. We value your input and engagement.

    HAUSA: Kuna iya rubuto mana tsokaci ko tambayoyi a ƙasa. Tsokacinku game da abubuwan da muke ɗorawa shi zai tabbatar mana cewa mutane suna amfana da wannan ƙoƙari da muke yi na tattaro muku ɗimbin ilimummuka a wannan kafar intanet.