Isaka

     Citation: Bungudu, H. U. (2023). ZaÉ“aÉ“É“un waÆ™oÆ™in mawaÆ™an baka na noma. Ahmadu Bello University Press Ltd.

    Domin samun cikakken littafi, a tuntuɓi:

    Dr. Haruna Umar Bungudu
    (Sarkin Gobir Na BunguÉ—u)
    Email: harunaumarbungudu@gmail.com
    Phone: 08065429369

    Waƙoƙin Noma

    Isaka

     Ga waÆ™ar :Ya Allah sarki

    :To Bisimillah Allah sarki,

    : Tabaraka Sarkin baiwa,

    : Gode ta jallah Allah sarki,

    : Jallah maƙagi kai yaywa.

      Jagora: Ko da malam za ya karatu, x2

    ‘Y/Amshi: Ce Bisimillah ce yah hwara.

     

      Jagora: Koy Bisimillah ya ce Allah, x2

    ‘Y/Amshi: Za ya ga aiki nai ya yi kyawo,

    : Ya sama gyara.

     

      Jagora: Kutau ja turaye,

    ‘Y/Amshi: Ni zan É—auko waÆ™a.

     

      Jagora: Zan shirya waÆ™a dalla-dalla,

    ‘Y/Amshi: Ku saurari shi an naku.

     

      Jagora: Zaku ji waÆ™ar, x2

    ‘Y/Amshi: Gyaran gona Idi loga in ya hwara.

     

      Jagora: Yara ku tashi, x3

      ‘Y/Amshi: Ku sa mi loga,

    : Tunda na zaki ya kai geji.

     

      Jagora: Na riÆ™a waÆ™ar,

    ‘Y/Amshi: Gyarau gona,

    : Raggo na cizon yatsa,

    : Wai shi har rai nai ya É“aci.

     

      Jagora: Ya tahi dajin wajen aiki,

    ‘Y/Amshi: In yay aiki nai mai waÆ™a.

     

      Jagora: Giwa kalaceuki ita ce,

    ‘Y/Amshi: Kalacin Kura ta ci nama,

    : Ku ce ma maza su yi aikin gona,

    : Idi roƙo nak kama.

     

      Jagora: Wayona ban san gona ba,

    ‘Y/Amshi: Na san Æ™auye na san birni,

    : Kuma waƙa ce tak kaini.

      Jagora: Idi ko da bani da gona,

    ‘Y/Amshi: Bazan iya dukawa gona ba,

    : Sai nai waƙa ko ni ɗai ne.

     

      Jagora: Yara Allah yay yoni,

    ‘Y/Amshi: Amma dai ba don noma ba,

    : Nasan waƙa don ta sanni.

     

      Jagora: Ku makaÉ—a,

    ‘Y/Amshi: Ga idi roge mai turaye nan,

    : Fal jangam sun dare.

     

      Jagora: Kun san Idi gun zuba waÆ™a, x2

    ‘Y/Amshi: Rana kin ba kowa aiki.

     

      Jagora: Ko da zaki yazan gawa,

    ‘Y/Amshi: ÆŠan kura bai hwara kirari,

    : In dai zaki hay ya haihwa,

    : Ko a gida,

    : Kuma ko da daji,

    : Ko bisa hanya in an gammu.

     

      Jagora: Idi ko ba kayan waÆ™a,

    ‘Y/Amshi: In wani hay ya san me wasa,

    : Zai ce mune jigoginta,

    : MakaÉ—a ku rage mana wargi.

     

      Jagora: Jirgi ba a haÉ—a shi da mota,

    ‘Y/Amshi: Ko da kusa tai tahhwaÉ—i,

    : Idi ba’a haÉ—ani da bami,

    : Ko wace hanya sai na bas shi,

    : Bami ko da ya iya waƙa,

    : Ba zai iya loga ta hili ba.

      Jagora: Kamar maza tana ga mazuru,

    ‘Y/Amshi: Ko ba hwaÉ—a da wawan kallo,

    : Indai ÆŠangwamma ya wulga,

    : Ko ba waƙa sai ya yi shawa,

    : Balle waƙa ce tsintsinta,

    : Yara harshen har ya saba,

    : Irin yada nace ta zam waƙa.

     

      Jagora: Yaro masana ka bugun hurmi,

    ‘Y/Amshi: Shanun huÉ—a É—an Mamman.

     

      Jagora: Kobi yaro,

    ‘Y/Amshi: Ummaru sauda,

    : Na ƙwarai,

    : Mai geron bayi.

     

      Jagora: Dakan dawa É—au gyara,

    ‘Y/Amshi: Su guda garkan Mamman,

    : Isaka ka koma gona.

     

      Jagora: Ni Idi in É—auko gurmi,

    ‘Y/Amshi: Na riÆ™a aiki,

    : Sai ta hwaÉ—i,

    : Na riƙa waƙa sai ta tashi.

     

     Jagora: Sai aje kallonmu da ni da Isaka,

    ‘Y/Amshi: Indai gadon noma yay yi,

    : Ni nai gadon wajen waƙa,

    : Yara tahiya sai doki,

    : Jaki na kallon hanya.

     

      Jagora: Maganan ciki sai turu,

    ‘Y/Amshi: Shi wani aiki sai É—an gado,

    : Noma sabo nai ne,

    : Ni waƙa sabo na ce,

    : In dai ga Idi loga.

     Jagora: Isaka yana yi mai aikin,

     ‘Y/Amshi: Gona cin waken kusu,

     

    Jagora: In ko waƙar nomace,

    ‘Y/Amshi: Haka sai ni Idi loga,

    : Mai turaye É—an Garba,

    : Dogon mai doron waƙa.

     

    Jagora: Wani ya san Idi loga,

    ‘Y/Amshi: Wani bai gane Idi ba,

    : Sai jin sunan hanya.

     

    Jagora: Wani ya zagan na rama,

    ‘Y/Amshi: Ga wani ya É“atan na kyale.

     

      Jagora: Wani É“atan[1] don gaÉ—o,

    ‘Y/Amshi: Ga wani ya É“atan É—an waÆ™a.

     

      Jagora: Idi na tahi yawan waÆ™a,

    ‘Y/Amshi: MakaÉ—a na min wani dubi.

     

      Jagora: Wai ni sun duban dan yaro,

    ‘Y/Amshi: Har wani ya zunÉ—an dan jummai,

    : Ya ce waƙa ta zama banza,

    : Ku ji yaro yayo waƙa,

    : Wanga da ka ce mai É—an yaro,

    : Ko ka mance baiwar Allah?

     

      Jagora: Lura da gero ya yi idanu,

    ‘Y/Amshi: ÆŠan masara na kayan gemu.

     

      Jagora: Kasan Allah shi ka sadauki,

    ‘Y/Amshi: Shi zai gyara mai kaya nai.

      Jagora: In dai waÆ™ar nomace,

    : Dan bari bar ceman É—an yaro,

    ‘Y/Amshi: Na kai meli[2],

    : Babban jirgi,

    : In dai harshen waƙoƙi ne.

     

      Jagora: Allah yay maka baiwa

    ‘Y/Amshi: Ni kuma loga nai mai waÆ™a.

     

      Jagora: Sai Æ™ato ya je gona,

    ‘Y/Amshi: Ya hunce zai riÆ™a aiki.

     

      Jagora: Ya tuna waÆ™a nan Isika,

    ‘Y/Amshi: In ya yi waÆ™ar,

    : Kan da ya noma,

    : Zai ya ga gonan har an nome.

     

     Jagora: Sai matata ta zuba tsaba,

    : Ta tuna waƙar nan ta Isaka,

    ‘Y/Amshi: In tai waÆ™ar,

    : Kan da ta surhwa,

    : Zata ga tsabar ta zan surhe[3].

     

     Jagora: Don tsananin baiwar ga Isaka,

    ‘Y/Amshi: Cikin wata biyu yassa gero,

    : Sai Allah ya hiddo shi,

    : Ya nome ya maimaice,

    : Ikon Allah ya kai geron.

    : Gero ya isa girbi,

    : Sai yaÉ— É—au kwashe yag girbe,

    : Kowace kuyya ya yo jene,

    : Kowane jene in an yanke,

    : Jaki bai É—auko geron.

     

      Jagora: Hamza watan huÉ—u,

    : Ya kwan goma,

    ‘Y/Amshi: Legas yay shikkam[4]

    : Masara tai,

    : Masara na nan lil-lil- lif,

    : Kamar lokacin malka[5] ya kama,

    : Masara na nan ta kosa,

    : T a kuma bushe,

    : Har an kalle,

    : Ko wane tushe ya ya yo leda.

     

      Jagora: Na tambayi yaran loga,

    : Ledodi nawa ne sun ƙirga,

    ‘Y/Amshi: Ni leda miliyan ni Æ™irga,

    : An buga shago duk an sanya

    : An buga tuta wajen shago,

    : Ga yara nai nan sun zauna,

    : Kusa ga shago sai sun bashi,

    : Tun da abun jinƙai[6] ya samu.

     

     Jagora: Kwaren ga na bakin gulbi,

    ‘Y/Amshi: Hamza roÆ™on mu na sabon birni,

    : Babu manomi mai gasa tai,

    : Sai an koma wajen tsara,

    : Inda zuma mai saƙar gini,

    : Ko jiya Idi yay kallo nai,

    : Ko wace saƙa ta zam dawa.

     

      Jagora: Yara ku rage min guru x2

    ‘Y/Amshi: Ga Idi mai sabon launi.

      Jagora: Ga Idi zai buÉ—e rikoda x2

    ‘Y/Amshi: Za ku yi saurare don Allah.

     

     Jagora: Tsohuwa na kofar É—aki,

    : In yarinya in ta wulga,

    : In dai taso ta yi shari,

    ‘Y/Amshi: Sussakai ya tashi,

    : Kaji ta yi kiran yarinya,

    : Wance taho duba min ƙeya,

    : Ni keya[7] tasha min kai,

    : Sun san ba keyace ba,

    : Ke dai cuta kik ƙulla.

     

     Jagora: Tsohuwa bari kulle shari,

    ‘Y/Amshi: Inji na Mamman Idi loga,

    : In ko kin ce zaki yi sharri,

    : Gobe ga Allah sai kin ƙone,

    : Duk wanda ka kullin sheri,

    : Baya darajja ko wajjen wa.

     

      Jagora: Yara ku É“aci uwah hankaka,

    ‘Y/Amshi: Don ta ce É—an wani na ta,

     

      Jagora: Ko da kun É“atan duka É—ai ne,

    ‘Y/Amshi: Yara duk ka bai ji mai ciwo.

     

      Jagora: In kan tai magana,

    ‘Y/Amshi: Ku bugeta,

    : Kuce mata loga ya aiko ku.

     

      Jagora: Mai tare tiwha don hwaÉ—in kai,

    ‘Y/Amshi: Uwar su wane,

    : Mugunyar tsohuwa,

    : Ƙasa mai kircin gado.

     

      Jagora: Madara mai dogon kwabro,

    ‘Y/Amshi: Ni se na batat ta kyale.

     

      Jagora: Da dariya nika É“acin ‘yar Æ™asa,

    ‘Y/Amshi: In waste mat kayanta.

     

      Jagora: Harafi maza kama ba Æ™auye,

    ‘Y/Amshi: Kuji tace nai mai sheri,

    : In tace nai mata sheri,

    : In zana mata sunanta,

    : Kuji sunan nan ya bita,

    : Sannan ku sawo mani reza,

    : In aske mat tsoron kai.

     

      Jagora: Kakata mai kircin gado,

    ‘Y/Amshi: Ga madara mai dogon kwabro,

    : Ga balbela mai kyau banza,

    : Idi maison ya ci wargi.

     

     Jagora: Shegun tsohin nan ka baci,

    ‘Y/Amshi: Watsawa nan nika noma.

     

     Jagora: Da mu gyara,

    ‘Y/Amshi: Gara mu É“ata,

    : Kowag gyara,

    : Ya ci uwar shi.

     

     Jagora: Tshohuwa bari turin Idi,

    ‘Y/Amshi: Don Idi bai É—au wargi ba,

    : Kadda ki nuna mai É—anyen[8] kai,

    : ÆŠanyen kai ni Idi ba,

    : Ko ni ma kaina É—anye ne.

     

      Jagora: Mamuda faÉ—a mata  ba ni da kyawo,

    ‘Y/Amshi: Kada ta faÉ—amin don Allah.

     

      Jagora: In ko tace sai ta jani,

    ‘Y/Amshi: Sai Æ™asÆ™anci ya sha man ka,

    : Don sai nay talla ‘yar iska,

    : Gari – gari,

    : Zan zan karsheta.

     

      Jagora: Idi ba a gwada mini kauÉ—i,

    ‘Y/Amshi:Komi Æ™ato ya kai Æ™ato.

     

     Jagora: Dutsi ba a tare shi da Æ™arhi,

    ‘Y/Amshi: Komi Æ™ato ya kai Æ™ato.

     

      Jagora: Ba’a hwaÉ—ama biri ya yi É“anna,

    ‘Y/Amshi: Inji ruwayan Idi loga.

     

      Jagora: Baki gwada mini hanya – hanya[9],

    ‘Y/Amshi: Kisan ko wayo na hiki.

     

      Jagora: Sai kin zambo ki koma gyara.

    ‘Y/Amshi: Idi na kallon ki,

    : In dai baki san Idi ba,

    : Yanzu ko sai kin sanshi,

    : Sauro mai ramar gayya,

    : Idi loga goyan Jumma,

    : San keke mijin ‘yar tanko,

    : Wa iya gane ma sawunka.

     

      Jagora: Kin ga na Ummaru yaron Jumma,

    ‘Y/Amshi: Idi loga runbun twasshi,

    : Ko wah wahda sai ya tara.

     

     Jagora: Ga wata tai wawta kan Idi,

    : Na rantse sai ta hwaÉ—a,

    ‘Y/Amshi: Ta hau bori don loga,

    : Ku hwaÉ—a mata dai ta yi niya,

    : Don sai ta hau tsallen kayanta.

     

      Jagora: Ba’a hawa bori don loga,

    ‘Y/Amshi: Ƙirgin giwa,

    : Bai agalemi[10],

    : Komi malam,

    : Yak kai malam,

    : Fatar zomo bata ceroki,

    : Ko an turda ta bar aiki.

     

     Jagora: Ko kin hwa bori kan loga,

    : Idi bejeta wurin ki,

    ‘Y/Amshi: In dai bori sayu[11]ne,

    : To kuma sayun nai,

    : Sayun kalgo ko dorowa,

    : Ko kuma sayun dogon yaro,

    : Ubangiji Allah ka tsare,

    : Dauda dan ƙaunar Annabi,

    : Mutuwar[12] Ubangiji Allah.



    [1]  Zagi.

    [2]  Babban jirgin ruwa mai É—aukar manyan kaya.

    [3]  Tsabar/hatsin da aka surfe.

    [4]  Shuka.

    [5]  Lkacin mamakon ruwa kamar wajajen watan ogas.

    [6]  Taimaka wa jama’a.

    [7]  Kwarkwata.

    [8]  Rashin kirki ko rashin tunani ko cin mutuncin na gaba.

    [9]  Dubara iri-iri.

    [10]  Buzu wanda ake yi da Æ™irgin/fatar rago. Malaman azure suka fi amfani da shi.

    [11]  Sanyu ko sayyu na icce.

    [12]  Idan mutum ya mutu wanda ba a tunanin cewa wani ya yi masa sihiri ko sammu ko sa makami ya kasha shi, sai a ce mutuwar Allah ce ya yi.

    No comments:

    Post a Comment

    ENGLISH: You are warmly invited to share your comments or ask questions regarding this post or related topics of interest. Your feedback serves as evidence of your appreciation for our hard work and ongoing efforts to sustain this extensive and informative blog. We value your input and engagement.

    HAUSA: Kuna iya rubuto mana tsokaci ko tambayoyi a ƙasa. Tsokacinku game da abubuwan da muke ɗorawa shi zai tabbatar mana cewa mutane suna amfana da wannan ƙoƙari da muke yi na tattaro muku ɗimbin ilimummuka a wannan kafar intanet.