Takardar ƙara wa juna sani da aka gabatar a ajin ALH 400: Seminars, a Sashen Nazarin Harsuna Da Al’adu, Jami’ar Tarayya Gusau, Nijeriya, (2022/2023 Academic Session).
Nazari A Kan Illolin Kai
Kananan Yara Makarantun Allo
DAGA
IBRAHIM RABIU
LAMBAR WAYA: 08065973237
EMAIL: ibrahimrabui228@gmail,com
TSAKURE
Ita dai wannan mukala ta mayar da hankali ne game da
binciken illolin da ke akwai wajen tura yara a makarantun allo, domin nazartar
wasu al,umma don tattaunawa da su domin jin ra’ayoyin su. Da kuma hanyar
bincike ta yanar gizo-gizo domin samun sakamakon bincike mai kyau.
GABATARWA
Tsangaya a arewacin Nigeria ba wani abu sabo bane domin an
dade ana yi saboda koyawa yara saukin kai dakuma samun abin da zasu ci sau tari
kuma su ciyar da malamansu. Kamar Arewacin Najeriya da kuma kasar jamhuriyar Nijar akan
ga yara kanana wani zubin matasa suna yawon bara musamman bayan karewar damina.
Wato an gama aikin gona rani ya shigo.
DABARUN BINCIKE
Ta hanyar dora wannan bincike zuwa ga ingantaccen tsari ne,
ya sa mukayi amfani da wadannan hanyoyin tattara bayanai kamar haka
1. Nazarin ayyukan da suka gabata
2. Takaitaccen nazarin kundayen bincike-bincke da Makalu
3. Nemo bayannai ta hanyar fira da malamai da sauran al’umma
4. Da kuma bincike ta hanyar yanar gizo.
GUNDARIN AIKI
Wasu yaran da aka gansu suna yawon bara an tuntubesu dalilin
da ya sa suke yawon barace-barace wani yaron yace yana karatu ne amma ya fito
yawon bara ne ya samu abinci. Bayan ya koshi sai ya kaiwa malaminsa sauran.
Wani ma cewa yayi dole ne su fito bara su samu abunda da allah ya basu.
1. Shi ko wani matashi cewa yayi tun yana yaro yake zuwa neman
ilimi amma sai yayi bara kodayaushe domin ya samu abinci tare da kaiwa
malaminsa
2. To sai dai wasu iyayen yaran sun yi furuci game da yawon
bara da yaran suke yi. A cewarsu iyaye ne keda sakaci wajen kula da malaman ya
yansu domin idan da ana daukar nauyin malaman babu inda zasu tura yaran. Rashin
ba malaman tallafi ya sa suna tura yaran zuwa bara. Malaman basu da abinda zasu
ci balantana almajiransu idan basu yi bar a ba.
3. Wani yace illa na tattare da barin yara kanana da basu san
ciwon kansu ba zuwa yawon barace-barace yace wasu yaran basu da rigunan sawa a
jikinsu ko sabulun wanka daga nan suke shiga wani hali na daban su shiga
ayyukan assha. Suma malaman addinin islama suna da nasu laifi lallai barin yara
kanana su yi bara a wannnan zamani bai dace ba sam.
Shima tsohon sarkin kano Muhammadu Sanusi II ya yi ta fadi
tashin ganin an yi wa tsarin karatun allo kwaskwarima ta yadda za a hana sakin
kanana yara barkatai a kan tituna kuma har sukan fada hannun wasu miyagun
mutane da kan aikata laifuka marasa kyau da su.
Babu wani banbanci
tsakani almajiranci a jiya da kuma yau, yadda ake kai yaro “gabas” daga shi sai
akwatinsa a baya yau ma haka ko yanzu yake, illa iyaka maimakon gabas, yanxu
ko‘ina fantsama akai ana kai yara.
Kuma wani abu da aka
lura da shi a wannan zamani shi ne iyaye na kai yaransu almajiranci ne domin
guje wa daukar nauyin da ke kansu da kuma talauci” a zamanin baya ba a barin
almajirai suje bara kan tituna ko kan mahadar titi kusan kowanne yaro na da
uwar gida da yake yi wa aiki wadda a wurinta yake samun abinci kila ma har sau
uku a rana.
Yara da yawa basa
samun kulawar da ta dace daga malamansu da kuma iyayensu, a lokuta da dama wasu
ba ta gari na amfani da irin wadannan damarmakin wajencin zarafi da tozarta
kananan yaran. A wannan bangaren malamai suna daukar yaran da suka fi karfin
kulawar su, sai ka ga malamin bai ma san adadin almajiransu ba balle kuma sanin
sunayensu day bayan daya. Wannan na daga cikin dalilin da suka sa masu rajin
kare hakkin dan adam ke kafa hujja da su wajen ganin an daina kai wadannan yara
nesa da gidajen uwayen su.
Iyaye da yawa a
arewacin Najeriya na tura yaransu ciki har da kananan yara yan kasa da shekara
shidda, zuwa makarantun allo domin saukar Alkur’ani mai tsalki.
Ana bayyana damuwa kan makomar yaran musamman yanzu da
cutukka ke ci gaba da yaduwa a arewacin Najeriya
Batun almajiranci a
arewacin Najeriya shi ne wani batu da ya fi janyo ce-ce ku-ce musamman kan
yadda za a gyara tsarin domin dacewa da zamani da ma yadda ake gudanar da ririn
tsarin a wasu kasashen musulmi da suka ci gaba a duniya.
Wasu dai sunyi kira a
haramta bara a wajen kananan yara inda wasu kuma ke cewa ba haramta ta ya
kamata a yi ba illa kawai a saka wa tsarin sabon fasali
(SAKAMAKON BINCIKE)
Tsohon shugaban Najeriya Goodluck Jonathan ne ya fito da
tsari na sanya almajirai cikin wani dunkulallen tsarin karatun zamani inda aka
gina makarantu domin koya masu Alqur’ani hade da na boko a wasu jihohin arewa
yanzu dai abin jira a gani shi ne ko annobar korona za ta yi sanadin yi wa
karatun almijaranci garanbawul ko kuma kawo karshen al’majiranci bisa dogaro da
yadda wasu jahohi suka fatataki almajiran zuwa jahohin da suka fito
Kasashen larabawa na
gudanar da tsarin makarantun allo amma ya sha banban da yadda tsarin ke wakana
a kasashe irin su Najeriya.
Hadurran da yara
kanana almajirai ke fadawa sun hada da:
1. Rashin samun abinci
2. Saurin kamuwa da cututtuka
3. Fuskantar danniya da take hakki
4. Rashin samun ilimin zamani
5. Saurin bin masu miyagun dabi’u
6. Rashin basu
gudunmawar abinci su tafi da shi makaranta
7. Rashin samun ziyara daga uwaye ko yan uwa
8. Talaucin da ya addabi iya yansu.
9. Suna fuskantar Zalunci daga manyan su.
10. Kuma basu mallaki hankalin kansu ba.
SHAWARWARI
Mafita ita ce hanyar da ya kamata abi domin magance matsalar
barace-barace tsakanin kananan yara ita ce a daina tura yara nesa da gidajensu
domin neman karatun Al’qurani. Ya kamata iya ye su rinka tura yaransu makaranta
da ke kusa da gida ta yadda kananan yara zasu samu damar zuwa makarantar boko da
na allo, sannan kuma su kasance kusa da iyayensu wadanda za su ba su tarbiyyar
da ta dace.
A karkashin wannan shirin gwamnati za ta tura malaman boko
su rinka koyar da almajirai darussa irin su turanci da lissafi a ranakun
alhamis da juma’a na kowanne mako, wato ranakun da ba a karatun Qur’ani.
Haka nan kuma gwamnati ta ce za a rinka tallafawa alarammomi
da kayan abinci da kuma albashi a duk wata.
KAMMALAWA
Wannnan mukala kamar yadda bayanai suka gabata wani yunkuri
ne na gano yanda illolin suke a fili ga duk yaran da aka tura a makarantun
allo.
0 Comments
ENGLISH: You are warmly invited to share your comments or ask questions regarding this post or related topics of interest. Your feedback serves as evidence of your appreciation for our hard work and ongoing efforts to sustain this extensive and informative blog. We value your input and engagement.
HAUSA: Kuna iya rubuto mana tsokaci ko tambayoyi a ƙasa. Tsokacinku game da abubuwan da muke ɗorawa shi zai tabbatar mana cewa mutane suna amfana da wannan ƙoƙari da muke yi na tattaro muku ɗimbin ilimummuka a wannan kafar intanet.