Yadda Ake Yin Faten Dankalin Hausa Da Faten Kabewa

Gabatarwa

Fate, abinci ne mai sauƙi wanda ke ɗaya daga cikin nau’o’in abincin Hausawa.Ana hasashen an raɗa masa wannan suna ne saboda yin sa ruwa-ruwa da ake yi. Saboda idan an zuba shi a wuri zai iya malale ko’ina, ba ya tsayawa wuri guda saboda ruwan da ke cikinsa. Hausawa na da tatsuniyar kacici-kacici dangane da fate, inda suke cewa: “Kogina ya kai ya kawo sai ta gefe-gefe nake wanka.” Akwai waɗanda ba su ɗauki fate a matsayin abincin da za a ci a ƙoshi ba, sai dai a matsayin abincin sauya ɗanɗano kawai, ma’ana sauyi daga abincin da aka daɗe ana ci yau da kullum.

Kashe-Kashen Fate

Fate ya kasu kashi-kashi, duba da nau’o’in kayan haɗin da aka yi faten da su, ko kuma hanyoyin da aka bi domin sarrafa su. A ƙasa an kawo jerin wasu daga cikin nau’o’in fate kamar yadda ake samun su a wurare mabambanta a ƙasar Hausa:

Faten Dankalin Hausa

Kayan haɗin faten dankalin Hausa:

i. Albasa          

ii. Dankali                  

iii. Gishiri                    

iv. Kayan yaji

v. Mai              

vi. Ruwa                    

vii. Tafarnuwa            

viii. Tarugu    

ix. Tattasai      

x. Tumatur                  

xi. Zogale

Za a fere dankalin na Hausa, sai a saka shi a cikin ruwa don kar ya bushe. Za a jajjaga tattasai da attarugu da albasa da tumatur da tafarnuwa a saka a tukunya a soya da mai. Idan ya soyu za a zuba ruwa kaɗan a saka magi da kayan ƙanshi a juye dankalin a ciki. Bayan ya kusa dafuwa sai a watsa zogale da kifi a rufe. Idan ya dafu za a ɗauko muciya a saka ana daddagawa har sai ya haɗe ko’ina. Za a bar shi da ɗan ruwa-ruwa domin ya fi daɗin ci.

Faten Kabewa

Kayan haɗin faten kabewa:

i. Alayyafu      

ii. Gishiri         

iii. Kabewa     

iv. Kayan miya

v. Mai             

vi. Nama         

vii. Ruwa

A tafasa nama da kayan ƙanshi, idan ya dafu a sauke a aje gefe guda. Daga nan za a jajjaga tattasai da tumatur da albasa da tarugu a sa mai a tukunya a soya kayan su soyu. Sanan a zuba ruwa tare da tafasasshen nama da sauran ruwan nama, idan ya tafasa, sai a yanka kabewar kamar yadda ake yankan dankali, a wanke a zuba a ciki. Idan kabewa ta nuna za a yanka alayyafu a zuba a ciki, za a rage wuta sosai har ya dafu da ɗan ruwa-ruwansa.

Tsokaci

Fate wani nau’i ne na abinci daga cikin nau’o’in abincin Hausawa mai mutuƙar muhimmanci. Wannan ya sa suka ɗauke shi ɗaya daga cikin abincin da ake yi musamman da rana. Baya ga wannan, abinci ne mai sauƙin aiwatarwa da bai cika ɗaukar lokaci ba yayin dafa shi ; sannan ya kasance abin marmari ga mutane da dama. Wannan ya nuna Hausawa suna da dabaru a ɓangaren sarrafa abincinsu na gargajiya har da na zamani. 

Citation (Manazartar Littafin): Sani, A-U. & Umar, H.A. (2022). Cimakar Hausawa. Kano: WT Press. ISBN: 978-978-984-562-9.

Get a copy:

To obtain a copy of this book, kindly send a WhatsApp message to:

+2348133529736

You can also write an email to:

abuubaidasani5@gmail.com